Bất cập về giá gói thầu có được gỡ bỏ khi Nghị định 10/2021/NĐ-CP ra đời?

Nội dung Nghị định 10/2021/NĐ-CP quản lý chi phí đầu tư xây dựng gồm 46 điều; Quy định về quản lý chi phí đầu tư xây dựng các dự án sử dụng vốn đầu tư công; Vốn nhà nước ngoài đầu tư công, dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (gọi tắt là dự án PPP), gồm:

Đối tượng áp dụng của Nghị định 10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức; Cá nhân có liên quan đến quản lý chi phí đầu tư xây dựng các dự án sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công, dự án PPP (Chúng ta thấy khái niệm vốn ngân sách, vốn nhà nước ngoài ngân sách đã được thay thế).

Về quản lý giá xây dựng công trình nêu tại khoản 2 Điều 26:

Như vậy có hai điểm mới về quản lý giá đó là ủy quyền cho Sở Xây dưng công bố các thông tin về giá xây dựng và có thể công bố sớm hơn khi cần thiết.

Trong thời gian vừa qua, đặc biệt giai đoạn 2018-2020 do một số yếu tố liên quan đến chính sách khai thác khoảng sản (làm vật liệu xây dựng) khiến cho nguồn cung các nguyên vật liệu xây dựng (chủ yếu là cát, đá, sỏi) bị hạn chế, các mỏ mới thì vướng mắc liên quan đến thủ tục pháp lý và đấu thầu cấp quyền khai thác khoáng sản dẫn đến nguồn cung lại càng hạn hẹp, các mỏ khai thác chui (lậu) lần lượt bị chính quyền các địa phương dẹp bỏ. Từ đó dẫn đến khan hiếm, giá cát xây dựng có thời điểm thực tế lên gấp đôi so với đơn giá/thông báo giá của các địa phương công bố, trong khi đó theo hướng dẫn tại Nghị định 68/2019/NĐ-CP (cũng như các nghị định trước đó như 32/2015/NĐ-CP) việc xác định dự toán xây dựng công trình "căn cứ theo định mức chi phí do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành hoặc xác định bằng phương pháp lập dự toán", để được điều chỉnh dự toán thì phát sinh nhiều thủ tục, trong khi nhiều địa phương không công bố kịp thời hoặc công bố giá không phù hợp với thực tế giá cả mua bán đang diễn ra trên thị trường.

Điều đó dẫn đến những gói thầu đang triển khai dang dở thì nguy cơ nhà thầu lỗ vốn rất lớn, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng công trình. Những gói thầu chưa triển khai khi đấu thầu thì giá gói thầu do được xây dựng trên cơ sở dự toán công trình được duyệt nên khó tìm được nhà thầu, đặc biệt các gói thầu có hợp đồng thực hiện theo hình thức hợp đồng trọn gói và đơn giá cố định.

Nghị định 10/2021/NĐ-CP ra đời có gỡ nút thắt khi xây dựng giá gói thầu không?

Nghị định 10/2021/NĐ-CP mới được ban hành và có hiệu lực từ ngày 09/02/2021 nên hiện nay chưa có hướng dẫn từ Bộ Xây dựng. Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy có một số quy định có thể mở nút thắt câu chuyện xây dựng dự toán/dự toán gói thầu như sau:

Trong khi chờ hướng dẫn chi tiết chính thức từ Bộ Xây dựng, hy vọng với những thay đổi căn bản như vậy, sẽ gỡ nút thắt cho các chủ đầu tư để có thể kịp thời tiến hành phê duyệt dự toán/phê duyệt gói thầu phù hợp với giá cả thị trường và nhanh chóng tiến hành đấu thầu lựa chọn nhà thầu